İnsanlar yaklaşık 350.000 yıldır varlar, ancak uygarlıklar dediğimiz şeyde bir araya gelmeye başladıkları andan bu yana çok kısa bir süre geçti. Bu gezegendeki tüm tarihimizde insanlar tarımın, hayvancılığın ve nihayetinde yazının gelişmesi sayesinde yalnızca yaklaşık 10.000 yıl boyunca kendilerini uygarlaştırabildiler. Peki, insanlık tarihi boyunca hangi medeniyetleri kurdu? İşte tarihin en eski medeniyetleri…

OLMEC UYGARLIĞI

Olmecler, M.Ö. 1.500 ile 400 yılları arasında Meksika’da var olan bilinen en eski uygarlıktı. Yaşadıkları bölge daha önceki kültürleri barındırıyordu ancak Olmec kültürü, bölgede tam anlamıyla yerleşen ilk Mezoamerikan uygarlığı olarak yükseldi. Ritüel kan alma ve “devasa kafa” sanat eserleri yapmalarıyla biliniyorlardı ki bu da kulağa tam olarak benziyor. Görüntü, çağının en büyük Orta Amerika yapısı olan Tobasco, La Venta’daki Büyük Piramit’e aittir. 2.500 yıl önce inşa edilmiş ve binlerce yıllık erozyona rağmen hala düz araziden 112 fit (34 m) yüksekte duruyor.

ÇİN MEDENİYETİ

Yaklaşık 4.000 yıl boyunca şu ya da bu şekilde aynı yerde kalmış olan Çin tarihi, diğerlerinden daha eskilere uzanmaktadır. Kök salan ilk Çin Medeniyeti, bunu MÖ 2070’den 1600’e kadar Xia Hanedanlığı döneminde gerçekleştirdi. Bu döneme ait herhangi bir yazı kalmamıştır ancak sonraki nesillerde buna atıfta bulunulmuştur. Erken Çin Kültürü, binlerce yıl boyunca geliştiği Sarı ve Yangtze Nehri bölgeleri arasında ortaya çıktı. Modern Çin kültürü, sürekli ve uzun ömürlü bir kültür sergileyen bölgedeki en eski halklar üzerine inşa edilmiştir.

MAYA UYGARLIĞI

Maya Uygarlığı, tam gelişmiş bir yazı sistemi yaratan tek Güney Amerika uygarlığı olarak bilinen bir Orta Amerika Uygarlığıydı. Aynı zamanda, Chichen Itza’da El Castillo olarak adlandırılan resim de dahil olmak üzere, basamaklı piramitler veya zigguratlar dahil olmak üzere benzersiz mimarisiyle de tanınır. Mayalar tam gelişmiş bir uygarlık olarak 3.500 yıl boyunca varlığını sürdürdüler, ancak sonunda İspanyol İmparatorluğu’nun Güney Amerika’yı kolonileştirmesine yenik düştüler. Son Maya şehri Nojpetén, Medeniyetin yaygın bir siyasi çöküşün ardından büyük ölçüde yok olmasından yaklaşık 800 yıl sonra, 1697’de düştü.

ANTİK YUNAN MEDENİYETİ

Yunan adalarında binlerce yıldır yerleşim vardır ancak Antik Yunanlar olarak bilinen medeniyet, M.Ö. 27. ve 15. yüzyıllar arasında varlığını sürdürmüştür. Antik Yunan, dünyaya demokrasi kavramlarını, tiyatroyu, mermer heykelciliği ve sayamayacağımız birçok kültürel farklılığı kazandırmasıyla tanınır. 

ESKİ MISIR UYGARLIĞI

Eski Mısır’ın Erken Hanedanlık Dönemi, Yukarı ve Aşağı Mısır’ın birleşmesini takiben M.Ö. 3100’den 2686’ya kadar vardı. Bu durum M.Ö. 2686’da Eski Krallık olarak bilinen döneme kadar sürmüştür. Başlangıçta başkent Thinis’teydi, ancak sonunda Memphis’e taşındı. Piramitler, Erken Hanedanlık Dönemi’nin sona ermesinden kısa bir süre sonra inşa edilmiş olsa da, sanatta, dinde ve mimaride pek çok yenilik yapılmış ve bu yenilikler, dönemin ardından gelişecek Mısır kültürünün şekillenmesine yardımcı olmuştur.

HARAPPA MEDENİYETİ

İndus Vadisi Uygarlığı olarak da bilinen Harappan Uygarlığı , M.Ö. 2200’den 1900’e kadar uzanan bir Tunç Çağı uygarlığıydı. Güney Asya’da bulunan medeniyetin ilk üç beşiğinden biriydi. Medeniyet, tarımda ve tüketimde kullanılan içme suyu miktarının giderek azaldığı bir kuraklaşma döneminde yükseldi. Bu muhtemelen Harappan Medeniyeti’nin sona ermesine neden olsa da, insanlar sonunda Afganistan, Pakistan ve Hindistan olacak yerlere yerleştikleri bölgede kaldılar.

MEZOPOTAMYA MEDENİYETİ

Mezopotamya , Dicle ve Fırat Nehri sistemi arasında, şu anda Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Suriye olarak bilinen bölgeydi. Kayıtlı tarihin başlangıcından itibaren Akadlar, Sümerler, Asurlular ve Babilliler de dahil olmak üzere MÖ 3500 ile 500 yılları arasında Mezopotamya’da çok sayıda farklı medeniyet vardı. Nihayetinde ilk Pers İmparatorluğu olarak da bilinen Ahameniş İmparatorluğu tarafından fethedildi. Daha sonra Büyük İskender ve Seleukos İmparatorluğu’nun, ardından Part İmparatorluğu’nun ve son olarak da Romalıların eline geçti. Mezopotamya, yazının, tarımın ve hükümet sistemlerinin gelişmesi nedeniyle genellikle medeniyetin beşiği olarak kabul edilir.

NORTE CHICO UYGARLIĞI

Norte  Chico Uygarlığı, MÖ 4000 ile 1800 yılları arasında gelişen karmaşık bir Peru Uygarlığıydı. Toplum, Peru’nun kuzey-orta kıyısının Norte Chico bölgesine yayılmış 30 büyük nüfus merkezine bölünmüştü. İlk şehir olan Huaricanga, M.Ö. 3.500 civarında kurulmuş ve bu da bölgede benzer şehirlerin gelişmesine yol açmıştır. Sonunda toplum MÖ 1800 civarında bir düşüş gördü. Norte Chico Uygarlığının Amerika’daki en eski uygarlık olduğuna inanılıyor.

AIN GHAZAL MEDENİYETİ

Ain Ghazal, günümüz Ürdün’ünde Amman Sivil Havaalanı yakınında bulunan neolitik bir yerleşim yeridir. Site 9.000 yıldan daha eski bir tarihe tarihleniyor, ancak daha eski de olabilir. ‘Ain Ghazal Medeniyeti’nin tahmini 3.000 kişiden oluştuğuna inanılıyor, bu da onu o dönemde var olan en büyük nüfus merkezlerinden biri yapıyor. Alanda seramik sanat eserleri bulunmuştur (resimde) ve mezar uygulamaları kazı yoluyla not edilmiştir. ‘Ain Ghazal Medeniyeti’nin insanları hakkında pek bir şey bilinmiyor, bu yüzden site Dünya Anıtlar Fonu tarafından korunuyor.

ÇATALHÖYÜK MEDENİYETİ

Çatalhöyük  , Güney Anadolu’da bilinen en eski uygarlıklardan biridir. Çatalhöyük uygarlığı, burada resmedilen büyük Neolitik proto-kentin kalıntılarından bilinmektedir. Yerleşim, M.Ö. 7.500 ila 5.700 yılları arasında var oldu ve bu da onu dünyadaki bilinen en eski uygarlıklardan biri haline getiriyor. Alanın tarım için faydalı olabilecek bir nehir kanalı ve alüvyon kili nedeniyle seçildiğine inanılıyor. Çatalhöyük’ün kalıntıları 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alındı.